Legeringen van goud en zilver

05 mei 2017 - Reageren (6)

Als goudsmid werk je niet met puur goud en puur zilver. Deze metalen zijn in deze vorm niet geschikt. Door ze te mengen met andere metalen kun je de eigenschappen verbeteren. In deze post ga ik je uitleggen hoe dat nu precies zit.

Wat is een legering en waarom wordt het gedaan?

Even wat feiten op een rijtje:

Een legering is een mengsel van twee of meerdere metalen of een mengsel van metalen met niet metalen (bijvoorbeeld koolstof of silicium). Een legering kan worden verkregen door de componenten vloeibaar te maken en te mengen. Voor de metalen die ik zelf legeer houdt dat in dat ik ze verhit met mijn brander tot ze vloeibaar zijn en dit mengsel giet in een gietmal tot een staf of een plaat.

Er zijn goede redenen om te legeren. Door metalen te legeren heb je invloed op de eigenschappen van een metaal. Puur Goud en zilver is bijvoorbeeld erg zacht (2,5 – 3 op de schaal van mohs) en daarmee veel te slijtgevoelig en kwetsbaar voor een sieraad. Door de juiste verhouding kun je de eigenschappen vrij nauwkeurig beïnvloeden. Zo zijn de metalen voor mij als goudsmid ook veel prettiger om mee te werken en zijn ze beter geschikt als sieraad om te dragen.

Ook heb je met legeren invloed op de kleur, met name goud is door te legeren te verkrijgen in een breed scala aan tinten. Daarover later meer.

Een extra voordeel is de prijs, een ring van puur goud zal natuurlijk een stuk duurder zijn dan een ring van gelegeerd goud.

 

Welke legeringen worden gebruikt en hoe worden ze genoemd?

Zilver

Zilver wordt gemengd met koper. Om aan te geven hoeveelste deel zilver is en hoeveelste deel koper wordt er gewerkt met “duizendsten”. Een legering bestaat uit duizend delen. Bij zilver spreekt men van eerste gehalte, tweede gehalte of derde gehalte:

Eerste gehalte – 925/1000 (925 delen zilver, 75 delen koper)

Tweede gehalte – 835/1000

Derde gehalte – 800/1000

Standaard wordt in Nederland een zilver sieraad gemaakt van eerste gehalte zilver. Tweede gehalte zie je vaak bij zilver grootwerk bijvoorbeeld bestek, vanwege de hogere hardheid. Eerste gehalte zilver heeft echter een mooiere witte kleur, wordt minder snel zwart en heeft daarom de voorkeur bij sieraden. Derde gehalte zilver wordt eigenlijk alleen gebruikt als een hardere zilverlegering noodzakelijk is, bijvoorbeeld voor zilveren horlogekasten.

Van bleekgroengoud tot roodgoud

Goud kan worden gelegeerd met koper en/of zilver. Door de verhoudingen van het zilver en koper aan te passen kan een scala aan tinten verkregen worden. Deze tinten lopen van bleekgroen naar geel, rosé en rood. Bleekgroen heeft als bijzet alleen zilver, rood heeft alleen koper. Daar tussenin worden beide metalen gebruikt.

Witgoud

Witgoud kan worden verkregen door goud te mengen met palladium en zilver of met nikkel, koper en zink. Vanwege de nikkelafgifte en omdat veel mensen een allergie hebben voor nikkel wordt tegenwoordig eigenlijk alleen nog palladium witgoud gebruikt. Nikkelwitgoud heeft een gelere kleur ten opzichte van palladiumwitgoud wat grijs is.

Veel witgouden sieraden worden gerodineerd om zo een wittere kleur te verkrijgen. Rodineren is het aanbrengen van een dun laagje rodium. Echter zal deze laag er door het dragen uiteindelijk afslijten.

Het maakt niet uit welke kleur het goud is, de legeringen worden op dezelfde manier aangegeven. Dit wordt meestal gedaan met “karaat” (waarbij 24 karaat puur goud is) maar kan ook op dezelfde wijze als zilver met “duizendsten” worden benoemd.

Legeringen moeten altijd een bepaalde goudgehalte hebben en zijn aan wettelijke bepalingen gebonden. Het laagste toegestane gehalte in Nederland is 14 karaat. Onder de 14 mag een sieraad niet meer als goud worden verkocht. Het bevat dus wel goud, maar volgens de wet niet genoeg om een gouden sieraad te zijn.

De standaard gebruikte gehalten in Nederland zijn als volgt:

14 karaat – 585/000

18 karaat – 750/000

20 karaat – 833/000

22 karaat – 916/000

Het meest gebruikt in dit rijtje is 14 karaat. Hoe meer goud betekend immers ook hoe zachter de legering. Naast 14 wordt ook redelijk vaak met 18 karaat gewerkt, deze heeft een diepere kleur.

Welke kleur goud je ook kiest als je gaat voor 14 karaat zal er altijd 585 duizendste deel goud in de legering zitten, alleen de bijzet metalen zullen per kleur in verhouding verschillen. Dat geldt uiteraard ook voor de andere gehalten.

 

Welke legeringen gebruik ik zelf?

Standaard werk ik met 1^ste gehalte zilver, 14 karaats geelgoud of 14 karaats palladiumwitgoud niet gerodineerd. Tenzij anders aangegeven zijn de sieraden die je in mijn collectie ziet van één van deze drie legeringen gemaakt.

Maak ik een sieraad voor jou in opdracht? Dan mag je uiteraard aangeven of je liever een ander gehalte of kleur zou willen dan de standaard.

Lever je oud goud in wat ik ga omsmelten voor jou sieraad? Als het hoger of lager is dan 14 karaat dan kan ik het tijdens het smelten terug legeren naar 14 of het houden in het gehalte dat het is, afhankelijk van jou keuze.

Je mag altijd aangeven wat je voorkeuren zijn en informeren naar de mogelijkheden. Ik hoop dat mijn verhaal leerzaam was en hopelijk heb ik snel weer tijd voor een volgende post.

De map voor de ambtsketen (gemeente Krimpenerwaard)

04 april 2016 - Reageren (2)

Een bijzondere opdracht

Schoonhoven is kort geleden samen met 4 andere gemeentes gefuseerd tot een nieuwe gemeente: de Krimpenerwaard. Een nieuwe gemeente betekende een nieuwe burgemeester en ook een nieuwe ambtsketen. Voor het ontwerp van de nieuwe ambtsketen is een ontwerp wedstrijd gehouden en Dick van de Lagemaat, van Alpha art Jewelry uit Schoonhoven won deze wedstrijd.

Terwijl Dick in samenwerking met meerder goudsmeden uit Schoonhoven druk aan het werk was om de ambtsketen te maken werd duidelijk dat deze bijzondere keten een mooie luxe map nodig zou hebben om de ambtsketen in te bewaren en te vervoeren. Nu mocht het toeval dat hij wist van mijn lederen accessoires omdat hij mede organisator is van de nacht van het zilver.. En zo begint mijn verhaal en drie hele intensieve weken.

4 April moesten de ambtsketen en de map klaar zijn, wat op dat moment nog maar 3 en een halve week aan tijd was. Er werd dan ook snel een ontwerp besproken en overlegd.

Gelukkig werd het ontwerp ook snel goedgekeurd door de burgemeester met slechts twee kleine aanpassingen. In plaats van een extra vak in de map voor de zogeheten bodebus, kreeg deze zijn eigen bewaaretui. En de lederen lijst met gegraveerde zilveren plaatje kreeg een andere positie.

De bodebus

Ik ben als eerste begonnen met de kleine bodebus etui. Omdat veel mensen niet weten wat een bodebus eigenlijk is, zal ik het nog even nader toelichten. Van oudsher was de bodebus daadwerkelijk een bus, deze werd gebruikt door de postbode om poststukken in te doen. Op de bus zat een schildje met daarop het wapen van de instantie die de bode vertegenwoordigde. Tegenwoordig is de bodebus een rijkelijk versierde draaginsigne die door de bodes van gemeentes gedragen wordt.

De Krimpenerwaard heeft nu wel een hele luxe bodebus, van zowel zilver als goud. Hieronder de foto’s van het maakproces van de kleine etui en het eindresultaat samen met de bodebus.

Het nieuwe gemeentewapen

Na de kleine etui ben ik verder gegaan aan de map. Het mooiste stukje van de map was toch wel het nieuwe gemeente wapen die ik in het leer mocht ponsen. Een erg arbeidsintensief werkje, maar het resultaat mag er wezen en het geeft de map net dat extra’s wat hem zo bijzonder en uniek maakt.

Het nieuwe gemeentewapen had nog iets extra mysterieus omdat hij pas vlak voor 4 april onthuld werk. Zo kon ik nog niet direct mijn werk laten zien. Het was dan ook extra leuk toen het resultaat eindelijk op facebook gezet mocht worden.

Ik heb een aantal mooie proces foto’s gemaakt van dit geheel:

De binnenkant van de map

Niet alleen de buitenkant van de map was bijzonder met zijn gemeentewapen ook de binnenkant kreeg geheel zijn eigen draai. Het geheel werd volledig afgesteld op de ambtsketen zodat deze perfect beschermt en compact in de map zou passen. Een extra uitdaging voor mij omdat de ambtsketen zelf nog niet af was en ik hem dus niet voortdurend beschikbaar had om te passen.

Het uiteindelijke moment toen de ambtsketen af was en ik hem voor het eerst in de map mocht opbergen was dan ook een heel spannend en bijzonder moment.

En hier zijn ze dan, de foto’s van het eindresultaat.

De ambtsketen

Ik ben ontzettend trots dat ik deze opdracht heb gekregen en dat iedereen ook erg enthousiast was over het resultaat. Maar de ambtsketen zelf is natuurlijk het echte pronkstuk! Voor de foto’s en het maakproces van deze keten kun je eens een kijkje nemen op de facebookpagina van Alpha art jewelry: https://www.facebook.com/lijfsieraden

Heel wat mensen hebben hard gewerkt aan deze keten, ik heb ze allemaal mogen ontmoeten. Er is een groepsfoto gemaakt samen met de voormalige burgemeester (die er tijdelijk was om de gefuseerde gemeentes meer naar elkaar toe te brengen).

Waar komt mijn leer vandaan

09 september 2015 - Reageren

In mijn vorige post heb ik geschreven over het hergebruik van oude sieraden. Dit keer wil ik het hebben over het hergebruik van leer. Waar komt het leer dat ik gebruik eigenlijk vandaan? Leer is een product dat, mits er goed mee om wordt gegaan, jarenlang mee gaat. Het is dan ook geschikt om her te gebruiken.

 

Kledingstukken en bankstellen hergebruiken

Al vanaf mijn zestiende ben ik bezig met leer, toen was het nog slechts een hobby en maakte ik vooral spullen voor mijzelf. Veel mensen wisten dat dan ook en ik kreeg vaak oude leren jassen of leren bankstellen aangeboden. Dit leer haalde ik uit elkaar tot ik mooie platte stukken over hielt, daar kon ik weer veel moois van maken. Natuurlijk zijn het daardoor vaak kleine stukken, maar deze waren prima geschikt voor hoesjes of horlogebandjes.

Je kunt dus ook zelf met een oud kledingstuk naar mij toe komen als je daarvoor een nieuw idee hebt, misschien kan ik er wel een mooie tas van maken? Wat er mogelijk is, is wel afhankelijk van het type leer, dus kom vooral eens met mij overleggen over de mogelijkheden.

Een leuk voorbeeld van deze manier van hergebruik is een horlogebandje dat ik ooit voor een klant heb mogen maken. De klant had een riem die korter was gemaakt, van het stuk dat over bleef heb ik het horlogebandje gemaakt. Perfect bijpassen bij de riem dus!

Voorbeeldstalen uit winkels

Bankstellen winkels hebben van die mooie pakketten met voorbeeldstalen van allerlei soorten en kleuren leer. Zo kan jij gemakkelijk kiezen welke kleur het beste in jou interieur past. Als een bank uit de voorraad gaat of zo’n winkel failliet dan blijven die stalen over. Ik koop ze over en zo kom ik aan een grote voorraad van veel verschillende tinten en kleuren leer. Het grote voordeel hieraan is dat ik jou heel veel verschillende kleuren kan laten zien om uit te kiezen zonder dat ik een hele kamer vol met rollen leer nodig heb. Is het stuk dat ik heb niet groot genoeg, dan ga ik op zoek naar een mooie soortgelijke huid. Ze functioneren nog steeds als voorbeeld-staal dus!

 

Hele huiden van de groothandel

Het grootste gedeelte van mijn voorraad koop ik als hele of halve huiden in bij de groothandel. Hier kan ik mooie grote voorwerpen van maken zoals tassen. Dit zijn koeienhuiden van koeien die geslacht zijn voor hun vlees. Fijn dus dat alles van het dier gebruikt wordt en hun huid niet verloren gaat!

 

Mocht jij je afvragen waar het leer dat ik voor jou ga gebruiken vandaan komt, dan mag je dat natuurlijk altijd aan mij vragen. Speciale verzoekjes zijn ook altijd mogelijk.  Dit was wat ik graag over leer wilde vertellen. Ik hoop dat ik weer een leuk verhaal heb neergezet en tot de volgende blog!

Hergebruik oude sieraden

09 september 2015 - Reageren (11)

Nou hier komt het dan, mijn vakantie is voorbij, het is maandag. En zoals beloofd wil ik iedere maandag gaan besteden aan mijn website, aan etsy en al het andere dat te maken heeft met mijn bedrijf waar ik een computer voor nodig heb.

Deze maandag wil ik beginnen met een blogpost over de hergebruik van oude sieraden. Er zijn een hele hoop opties, dit is wat ik voor jou kan betekenen:

Als jij sieraden hebt liggen die niet worden gedragen.

Veel mensen herkennen het wel, ergens in huis ligt een doosje, is een laadje of ligt een zakje waar sieraden inzitten die niet meer gedragen worden. Zonde eigenlijk dat die daar maar liggen, als het zilver en/of goud is kunnen we daar iets aan doen! Ik kan jou sieraden hergebruiken. De vraag is eerst wat betekenen de sieraden voor jou?

-Zijn het sieraden met emotionele waarde?

Misschien zijn dit sieraden die je niet meer draagt, omdat je ze niet mooi meer vind, of omdat ze niet meer bij jou passen. Het zou kunnen dat ik met een simpele aanpassing jou sieraden weer leuk en van deze tijd kan maken. Of misschien wil je compleet iets nieuws dan kan ik alles omsmelten en er iets nieuws van maken in overleg met jou.

Heb je sieraden liggen die van een dierbare zijn die is overleden? Wellicht vind je het dan een fijn idee om een herkenbaar onderdeel van dat sieraad in een nieuw sieraad te verwerken (bijvoorbeeld een trouwring met gravure) of om het goud/zilver door mij te laten omsmelten en er iets nieuws van te laten maken.

-Zijn het sieraden met een financiële waarde?

Wellicht heb je goud liggen dat je niet meer draagt en ook niks meer mee gaat doen. Het betekend niets meer voor jou maar het goud is nog wel geld waard. Afhankelijk van de koers op dat moment kan ik jou goud verrekenen met een sieraad of accessoire dat je bij mij koopt of door mij laat maken. Ik neem het goud in en smelt het later om, om zelf nieuwe sieraden voor mijn collectie mee te maken. Je kunt dus bijvoorbeeld een leren tas bij mij kopen en daarvoor goud inleveren wat van de prijs van de tas af gaat. Ik geef geen direct geld voor het goud.

Dit verhaal geldt overigens ook voor oud zilver, echter is zilver minder waard, met oud goud kan het bedrag al snel de moeite waard zijn. Edelstenen neem ik niet in, deze kan ik wel opnieuw gebruiken in jou eigen sieraden.

Hoe kan ik sieraden opnieuw gebruiken?

Ik heb de meeste dingen wel al genoemd, maar ik zet alles nog even duidelijk op een rijtje.

 

–Omsmelten van jou goud en zilver en iets nieuws van maken naar jou ontwerp

Als jij graag wil dat jou eigen goud en zilver opnieuw wordt gebruikt in een ontwerp voor jou geef dat dan duidelijk bij mij aan. Is er niet genoeg materiaal voor het nieuwe sieraad, geen probleem, dan vul ik het aan met mijn eigen goud en zilver. Echter zitten jou oude sieraden dan wel in jou nieuwe sieraad verwerkt, dat kan een mooi symbool zijn als de oude sieraden emotionele waarde hebben.

-Hergebruiken van onderdelen en/of stenen die je zelf nog mooi vind

Het is wel belangrijk dat ik er zelf eerst naar kijk of het mogelijk is de onderdelen opnieuw te gebruiken. Daarna ga ik met jou in overleg over het ontwerp. Zo kun je oude sieraden vaak op een vrij eenvoudige manier nieuw leven in blazen.

-Innemen van jouw goud / zilver en dat verrekenen met een aankoop of opdracht bij mij

Ik neem geen edelstenen in! Deze kan ik wel voor jou opnieuw gebruiken. Goud en zilver kan ik echter altijd omsmelten en gebruiken voor mijn eigen collectie. Je krijgt geen geld voor het materiaal, ik trek het bedrag af van de opdracht die jij bij mij plaats of het product dat je bij mij koopt. Dit kan eventueel ook een tegoedbon zijn.

Op de factuur ziet dat er ongeveer zo uit (ook als ik het goud smelt en voor je in een sieraad verwerk):

Prijs gekochte product(en) – de waarde ingeleverd goud/zilver = prijs die jij betaald

De prijs die jij krijgt per gram is afhankelijk van de koers op het moment dat je de oude sieraden bij mij inlevert.

Nou ik geloof dat dat alles is wat ik vandaag wilde vertellen. Zijn er nog vragen dan hoor ik het graag en tot de volgende blog! Hieronder nog een voorbeeld van een sieraad gemaakt met stenen en goud van de klant.